Bir ay sonra sigarasız hayat başlıyor

Sigara yasağı 19 Temmuz'da kapsamı genişletilmiş halde başlıyor. Bundan en çok etkilenecek olanlarsa restoranlar, meyhaneler, barlar, gece kulüpleri. Yasanın mimarı Ubeyd Korbey işletmecilere, yasak kapsamını ve uygulamayı anlattı
Tarih belli: 19 Temmuz. Kapsamı genişletilmiş sigara yasağı, hayatımıza bu tarihten itibaren girecek. Bunun anlamı şu; yasanın belirttiği yerlerde kanunen sigara içilmesi yasak. Kafalar da tam bu noktada karışıyor. Neredeyse hiçbir restoran, bar, kafeterya sahibi konuya dair doğru bilgiye sahip değil. Bilgiler kulaktan dolma, kimi "Tente altında içilmeyecek," kimi "Yasa ertelenecek," diyor. Bir kesim var ki onlar da "Yasa falan umurumda değil, ben bildiğimi okurum," diyor. Oysa ki yasanın mimarları bir yıldır kaymakamlıkları gezerek kapsamı genişletilmiş sigara yasağını mülki amirlere anlatıyorlar. Bugüne kadar İstanbul genelinde 30'a yakın kaymakama yasağa ilişkin brifing veren, önümüzdeki ay uygulamaya konulacak yasanın hazırlanması aşamasında danışmanlık yapan, aynı zamanda Sigarayla Savaşanlar Vakfı'nın Kurucu Başkanı Ubeyd Korbey'i yanımıza aldık, İstanbul'un önde gelen işletmelerinden Sortie'nin kapısını çaldık. Varol Kaynar sordu, Ubeyd Korbey yasayı anlattı. Sortie'nin işletmecisi Varol Kaynar, kendi mekânına sponsor olan bir sigara firmasından aldığı bilgiyle çıktı Ubeyd Korbey'in karşısına. Kaynar dört bir yanı açık olan mekânında, üzerinde tente olduğu için sigara içilemeyeceğini sanıyordu. Konunun uzmanı etrafa bir baktı ve Varol Kaynar'ın içini rahatlattı, "Burada sigara içilebilir, bir sorun yok." Adeta bir açık oturuma dönen konuşmanın devamı şöyle:

- Varol Kaynar: Ben kapalı alanlardaki yasaklara yüzde 100 katılıyorum. Tüm dünyayı geziyorum, Avrupa'yı, Amerika'yı... Sigara içmeme rağmen kapalı alanlardaki yasağa sonuna kadar destek veriyorum. Sortie'nin sponsorlarından biri bir sigara firması ve benim bu firmadan aldığım bilgiye göre burada da sigara yasağı var. Her yanı açık olan mekânımda sigara yasağı var mı?
- Ubeyd Korbey: Burada bir sahne gösterisi yapılıyor mu?

- V.K: Hayır yapılmıyor.
- U.K: Sahne gösterisi yapılsaydı, 'yüzde 50'ye kadar içilen', 'yüzde 50'ye kadar içilmeyen' diye ayırmanız gerekirdi. Ben bir sahne göremiyorum, bir konser salonu kimliği yok, bu nedenle burada sigara içilebilir.

- V:K: Burası bir gece kulübü.
- U.K: Tavanı kapalı ve etrafında yüzde 50'si kapalı olan bir alan. Yüzde 50'ye kadar izin var, bunu geçtiği anda yasak söz konusu. Hiçbir kapalı mekânda, lokanta, bar, kahvehane, özel şirket hiçbir ayrım gözetmeksizin sigara içilmesi yasak. Daha açık bir ifadeyle, tavan var, iki duvarı varsa sigara içilebilir ama üç duvarı varsa içilemiyor. Bazı işletmeciler, "Bir balkonum var ön tarafı açık." Bunlar içirtemezler. Sizin burada sorununuz yok.

- V.K: İçirtebiliyoruz yani...
- U.K: Evet. Şu an Türkiye'de iki kişi var en başından beri sigara yasağı için uğraşan. Birisi bu kanunu Meclis'e teklif olarak veren Cevdet Erdöl, Sağlık Komisyonu Başkanı, birisi de benim. İkimiz bu işte en fazla bilgi sahibi olan kişileriz. Biz açık alanlara kısıtlama getirmedik. Ama konser salonu olsaydı burası, yüzde 50 içilen ve içilmeyen diye bölüm yapmanız gerekirdi. Burada bir sahne göremediğim için içilebilir diyorum. Burası açık havadaki bir gece kulübü, sigara içirebilirsiniz. Ama size de tavsiyem açık havada için, kapalı alanda içilen sigaranın zararı açık alanda içilene oranla üç katı artıyor. Yani ömrünüz üç kat daha kısalıyor. Personelinizin bulunduğu kapalı alanda içilmiyor, 19 Temmuz'u beklemeyin, şu anda da içilmiyor oralarda.

AZİZ YILDIRIM BUNDAN SONRA PUROSUZ
- V.K: Bizler çok göz önünde mekânlarız, hep denetleniyoruz, bu konuda da eminim denetleneceğiz, Eskişehir'in ücra bir yerindeki kahvehaneyi nasıl denetleyeceksiniz?
- U.K: Halkın inanılmaz bir tepkisi var, buralar halka açık, yetişkinlerde iki kişi sigara içiyor, bir kişi içmiyor. Bu içmeyenlerden biri mutlaka bu işten rahatsız oluyor ve bir yerleri arıyor. '155 polis imdat' dahil olmak üzere. 155 hemen müdahale etmek zorunda. İsterseniz test edeyim, polis gelir. Bazı kafeteryaların açık alanlarına brandalar yapılıyor, kış bahçesi gibi, bunlar da kapalı alana giriyor, sigara içilemez.

- V.K: Stadlar açık alan olmuyor mu?
- U.K: Stadlar, spor yapılan, konser ve gösteri yapılan yerler için, ayrı bir hüküm var.

- V.K: Burası açık alansa stadlar da açık alan, başkanlar localarında içiyorlar.
- Sonat Bahar: Ben düşünemiyorum Aziz Yıldırım'ı purosuz maç izlerken...
- U.K: Bundan sonra düşüneceksiniz. Aziz Yıldırım stadda uygulanması için en çok bastıran başkandır. Bakın bu bir sosyolojik baskı ortaya çıkarmaya başladı. En son siyasilerden Abdüllatif Şener bir kez elinde sigarayla basının karşısındaydı, günlerce konu oldu. Bu sosyolojik bir ivme, toplumun önünde sigarasızlık öne çıkıyor. Zaman biraz ilerlediğinde çocuklarımız bize ''Aaaa, lokantalarda sigara mı içiliyordu?'' diyecekler. Bu bir trend, insanlar dışarıda sigara içmeyi öğrenecekler. Bu yasa sayesinde bir yılda 16 bin insan ölümden kurtulacak.

- V.K: Bizim gibi kulüpler için neden kafalar bu kadar karıştı peki?
- U.K: Yasada 'eğlence mekânları' dediği için. Biz buradaki eğlenceyi, eğlenceli seyir mekânı anlamında kullanmıştık. Eğlencedeki kastımız, gösteri yapılan mekân, görsel anlamda bir şov... Sahneyi kastediyoruz, bu yasayı yazarken bizim eğlenceden kastımız sahneydi. Sahne var sahnede gösteri var, içilen ve içilmeyen diye ayırdık. Burası açık alan.

- V.K: Burası kesin açık alan değil mi hocam?
- U.K: Açık alana girdiği kesin. İngiltere'de Sofra'nın sahibine sordum, ''Müşteri kaybettiniz mi?'' diye, bana ''Biz de başta çok endişe ettik ama yüzde 15 ciromuz arttı, bize hiç uğramayan müşteri kitlesi kazandık, normal müşterilerimiz daha çok yemek içecek tüketmeye başladı,'' dedi. Yani mekân sahiplerinin müşteri kaybedeceğiz diye endişelenmesine gerek yok.

HİÇBİR ŞEYİN FARKINDA DEĞİLDİK
- V.K: Uygulama nasıl olacak?
- U.K: Tüm kaymakamlıklar 'gündüz ve gece ne yaparız, diye planlıyorlar. Belli periyodlarla, hem belediye, hem emniyet ortaklaşa çalışarak denetleme yapacak. Tüm sorumluluk müessesede. Çünkü ağır ceza müesseseye. Müsessese içirtmeyecek, içeni uyaracak, buna rağmen uymayan olursa kolluk kuvvetlerini çağıracak. İçene ceza 69 TL, müesseseye 5 bin 600 TL, her yakalandığı gece için de bu ceza tekrar tekrar uygulanacak.

- S.B: Varol Bey, bu karşılaşma yaşanana kadar net bir bilginiz yoktu sizin de sanırım..
- V.K. Evet yasanın açılımı çok kapalı. Herkes bir yorumda bulunuyor ama birinci ağızdan öğrendik, çok sevindik. Biz sadece haksız rekabete karşıyız, yasalara karşı elbette boynumuz kıldan ince. Müşteri kaybederiz diye endişe ettik. Burası 3 bin 600 kişilik bir mekân, nasıl denetleriz endişesi yaşadık, ama açık alana giriyormuş, rahat nefes aldık. Denize doğru bir platform koyarız gibi fikir ürettik.

- S.B: Bu tip yerlerin dışında durum nasıl Ubeyd Bey?
- U.K: Evlerimiz bize ait, isteyen içer, istemeyen içmez. Bunun dışında insanların girdiği her yerde bu yasak var. Bir tek otellerde yüzde 50'yi geçmediği sürece bazı odalar sigara içenlere ayrılabiliyor. Mesela bir kat sigara içmeyenler katı, diğeri içenler katı olacak. Bu belirlenen odalar da sabit olacak, keyfi değiştirilemeyecek. Bu odaların listesi resepsiyona asılacak. Sadece hapishaneler ve akıl hastanelerinde kapalı sigara içilen bölüm yapılabiliyor. Bunlar hariç tüm kapalı alanlarda sigara içilmesi yasak.

- V.K: Şimdi asmamız gereken uyarı tabelası meselesi var. Ben mekânıma bir iç mimari uygulamışım, ama bu son derece estetik olmayan bir pano. Nasıl asacağız onu?
- U.B: İstediğiniz grafik tasarımı yaptırabilirsiniz, ışıklı pano yaptıran var, onu son derece modern hale sokanlar var. Gerekli büyüklükte olduğu sürece panonun grafik tasarımını değiştirebilirsiniz.

- V.K: Nasıl ispat edilecek sigara içildiği?
- U.K: Kanun diyor ki; fotoğrafla belgeleyin. İçen kişi ve yeri, cep telefonuyla belgelenebilir. İhbarın ardından, görevli gelip tespit edebilir, bu biraz zor bir yol. Ya da iki kişinin şahit olması lazım.